Thương mại điện tử Việt Nam bùng nổ nhờ ứng dụng di động

Trong những năm gần đây, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là nhờ sự bùng nổ của ứng dụng di động. Với sự gia tăng số lượng người dùng smartphone và sự tiện lợi của việc mua sắm trực tuyến mọi lúc, mọi nơi, các nền tảng thương mại điện tử đã không ngừng sáng tạo và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng qua các ứng dụng di động.

Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp gia tăng doanh thu mà còn mở rộng tệp khách hàng, thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của ngành thương mại điện tử tại Việt Nam. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những yếu tố quan trọng giúp ứng dụng di động trở thành yếu tố quyết định trong sự bùng nổ của thương mại điện tử Việt Nam.

Thương mại điện tử (Ecommerce) là gì?

Thương mại điện tử (Ecommerce) là việc mua bán hàng hóa và dịch vụ thông qua các nền tảng trực tuyến, chủ yếu là qua internet. Thương mại điện tử bao gồm các giao dịch như bán lẻ trực tuyến, thanh toán qua mạng, mua sắm điện tử, và các giao dịch khác mà không cần sự hiện diện vật lý của các bên tham gia.

Thương mại điện tử có thể được chia thành các loại hình khác nhau, bao gồm:

• B2B (Business to Business): Giao dịch giữa các doanh nghiệp.
• B2C (Business to Consumer): Giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng.
• C2C (Consumer to Consumer): Giao dịch giữa người tiêu dùng với nhau, ví dụ như trên các nền tảng như eBay hay Shopee.
• C2B (Consumer to Business): Người tiêu dùng cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho doanh nghiệp.

So sánh Ecommerce và Mcommerce

1. Định nghĩa

   • Ecommerce (Thương mại điện tử) là các giao dịch mua bán diễn ra trên các nền tảng trực tuyến như website, máy tính để bàn hoặc laptop.
   • Mcommerce (Thương mại di động) là một nhánh của ecommerce, nhưng nó chỉ liên quan đến giao dịch mua bán qua các thiết bị di động như điện thoại thông minh và máy tính bảng.

2. Thiết bị sử dụng

   • Ecommerce chủ yếu được thực hiện trên các thiết bị cố định như máy tính để bàn và laptop.
   • Mcommerce chỉ diễn ra trên các thiết bị di động, đặc biệt là qua ứng dụng di động hoặc trang web tương thích với điện thoại.

3. Trải nghiệm người dùng

   • Ecommerce cung cấp một trải nghiệm người dùng ổn định trên các thiết bị lớn với giao diện rộng rãi và chi tiết, thường phù hợp hơn cho những giao dịch yêu cầu thông tin chi tiết.
   • Mcommerce cung cấp trải nghiệm mua sắm nhanh chóng và tiện lợi hơn, nhưng đôi khi giao diện có thể bị giới hạn do kích thước màn hình nhỏ.

4. Tính di động

   • Ecommerce không có tính di động, người dùng cần phải ở một địa điểm cố định với thiết bị máy tính để thực hiện giao dịch.
   • Mcommerce mang lại tính di động cao, cho phép người dùng mua sắm mọi lúc, mọi nơi chỉ với chiếc điện thoại trong tay.

5. Thanh toán và tính tiện lợi

   • Ecommerce thường yêu cầu các phương thức thanh toán qua máy tính, như thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng, hoặc ví điện tử thông qua website.
   • Mcommerce cho phép thanh toán qua các nền tảng di động tiện lợi hơn, chẳng hạn như Apple Pay, Google Pay, hay các ứng dụng ngân hàng trên điện thoại.

6. Độ phát triển

   • Ecommerce đã tồn tại lâu dài và phát triển mạnh mẽ, trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế toàn cầu.
   • Mcommerce là một lĩnh vực mới nổi trong thương mại điện tử, nhưng đang phát triển nhanh chóng nhờ sự phổ biến của các thiết bị di động và thói quen mua sắm của người tiêu dùng.

Cả ecommerce và mcommerce đều là những mô hình thương mại trực tuyến hiệu quả, nhưng mcommerce mang đến sự tiện lợi và khả năng tiếp cận cao hơn nhờ vào tính di động của các thiết bị điện thoại thông minh. Mỗi mô hình có những ưu điểm và ứng dụng riêng, tùy thuộc vào nhu cầu và thói quen của người tiêu dùng.

Thị phần và quy mô thị trường thương mại điện tử (Ecommerce)

Thị trường thương mại điện tử (Ecommerce) đã và đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, với sự gia tăng nhanh chóng của người tiêu dùng trực tuyến và việc ứng dụng công nghệ vào mua sắm. Dưới đây là cái nhìn tổng quan về thị phần và quy mô của thị trường này:

1. Quy mô thị trường toàn cầu

• Tăng trưởng mạnh mẽ: Thị trường thương mại điện tử toàn cầu đã trải qua một sự tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 thúc đẩy sự chuyển dịch mạnh mẽ từ mua sắm truyền thống sang mua sắm trực tuyến. Theo một số dự báo, doanh thu toàn cầu từ thương mại điện tử có thể đạt hơn 6,3 nghìn tỷ USD vào năm 2024.
• Tỷ lệ tăng trưởng: Tốc độ tăng trưởng của thị trường thương mại điện tử toàn cầu dự kiến sẽ duy trì ở mức khoảng 8-10% mỗi năm. Mức tăng trưởng này phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong thói quen tiêu dùng, với ngày càng nhiều người mua sắm trực tuyến và các doanh nghiệp mở rộng kênh bán hàng trực tuyến.

2. Thị phần theo khu vực

• Châu Á - Thái Bình Dương: Châu Á là khu vực dẫn đầu trong thị trường thương mại điện tử, với Trung Quốc là quốc gia chiếm thị phần lớn nhất. Theo các nghiên cứu, Trung Quốc đóng góp khoảng 40% doanh thu toàn cầu trong lĩnh vực thương mại điện tử, và thị trường này dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng.
• Bắc Mỹ: Hoa Kỳ và Canada là những thị trường lớn trong khu vực Bắc Mỹ, đặc biệt với các ông lớn như Amazon, eBay, và Walmart. Bắc Mỹ chiếm khoảng 25% thị phần toàn cầu trong lĩnh vực thương mại điện tử.
• Châu Âu: Các quốc gia lớn như Đức, Anh và Pháp cũng đóng góp một phần lớn vào thị trường thương mại điện tử toàn cầu. Châu Âu chiếm khoảng 15-20% thị phần toàn cầu.
• Các khu vực khác: Các thị trường mới nổi như Nam Mỹ, Trung Đông và Châu Phi đang chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng trong lĩnh vực thương mại điện tử, nhưng vẫn chiếm một phần nhỏ so với các khu vực phát triển.

3. Thị phần theo loại hình giao dịch

• B2C (Business to Consumer): Đây là hình thức phổ biến nhất trong thương mại điện tử, chiếm phần lớn thị phần. Các doanh nghiệp bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng thông qua các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Alibaba, Shopee, Tiki, Lazada,...
• B2B (Business to Business): Thương mại điện tử B2B cũng có quy mô lớn, nhưng thị phần nhỏ hơn so với B2C. Các nền tảng như Alibaba, Amazon Business và các dịch vụ giao dịch khác giữa các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong thị trường này.
• C2C (Consumer to Consumer): Các nền tảng cho phép người tiêu dùng giao dịch với nhau, như eBay, Mercado Libre, Facebook Marketplace, Shopee (các cửa hàng cá nhân), đang tăng trưởng mạnh mẽ.

4. Thị phần theo loại sản phẩm

• Sản phẩm tiêu dùng: Các mặt hàng tiêu dùng như thời trang, điện tử, thực phẩm, mỹ phẩm chiếm phần lớn thị trường. Thời trang và điện tử là hai lĩnh vực có thị phần lớn nhất trong thương mại điện tử.
• Dịch vụ và sản phẩm kỹ thuật số: Các dịch vụ trực tuyến như đặt phòng khách sạn, vé máy bay, thanh toán trực tuyến, và các sản phẩm kỹ thuật số như phần mềm, game, âm nhạc, video đang gia tăng đáng kể trong thị trường thương mại điện tử.
• Mua sắm theo dạng đăng ký (Subscription): Các dịch vụ như đăng ký nhận sản phẩm hoặc dịch vụ hàng tháng (ví dụ: các hộp quà tặng, các dịch vụ streaming) đang chiếm lĩnh thị trường và tạo ra một mô hình kinh doanh bền vững.

5. Thị phần của các nền tảng thương mại điện tử

• Amazon: Amazon hiện là ông lớn trong ngành thương mại điện tử, chiếm một thị phần khổng lồ tại Bắc Mỹ và các khu vực khác. Amazon cũng dẫn đầu trong lĩnh vực B2C và cung cấp các dịch vụ đám mây, giúp mở rộng thêm sức ảnh hưởng.
• Alibaba: Alibaba và các nền tảng con như Taobao và Tmall là những tên tuổi lớn ở Trung Quốc và toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực B2B và B2C.
• eBay: Mặc dù đã không còn chiếm lĩnh thị trường như trước, eBay vẫn là một nền tảng C2C lớn và giữ một phần thị phần nhất định, đặc biệt là trong các giao dịch quốc tế.
• Shopee và Lazada: Các nền tảng này chiếm ưu thế tại các thị trường Đông Nam Á và đang gia tăng thị phần tại các khu vực khác.

Thị trường thương mại điện tử đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ và thay đổi liên tục. Các khu vực như Châu Á và Bắc Mỹ hiện đang dẫn đầu về thị phần, và mô hình B2C vẫn là phổ biến nhất. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ về quy mô và thị phần của thị trường này để có thể tận dụng các cơ hội và xây dựng chiến lược phù hợp trong việc mở rộng thị trường và gia tăng doanh thu.

Các ví dụ công ty thương mại điện tử

Dưới đây là một số ví dụ về các công ty thương mại điện tử nổi bật trên toàn cầu và khu vực, chia theo từng mô hình kinh doanh:

1. Amazon

• Mô hình: B2C (Business to Consumer) và B2B (Business to Business)
• Quốc gia: Mỹ
• Mô tả: Amazon là công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới, chuyên cung cấp một loạt các sản phẩm từ sách, điện tử, đồ gia dụng đến quần áo, thực phẩm và nhiều loại dịch vụ khác. Ngoài ra, Amazon còn cung cấp dịch vụ điện toán đám mây (AWS), giúp công ty này không chỉ nổi bật trong lĩnh vực thương mại điện tử mà còn trong công nghệ.

2. Alibaba

• Mô hình: B2B, B2C và C2C
• Quốc gia: Trung Quốc
• Mô tả: Alibaba là ông lớn trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Trung Quốc và toàn cầu. Alibaba có nhiều nền tảng như Taobao (C2C), Tmall (B2C), và Alibaba.com (B2B), giúp kết nối các doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn thế giới. Alibaba cũng cung cấp dịch vụ thanh toán qua Alipay và các dịch vụ đám mây.

3. eBay

• Mô hình: C2C và B2C
• Quốc gia: Mỹ
• Mô tả: eBay là nền tảng thương mại điện tử nổi tiếng cho phép người tiêu dùng và doanh nghiệp bán hàng trực tiếp cho nhau. eBay chuyên cung cấp các giao dịch đấu giá và bán sản phẩm mới, cũng như các sản phẩm cũ, trong nhiều lĩnh vực khác nhau như điện tử, thời trang và đồ sưu tầm.

4. Shopee

• Mô hình: B2C và C2C
• Quốc gia: Singapore
• Mô tả: Shopee là một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất tại Đông Nam Á, với sự hiện diện tại nhiều quốc gia như Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Philippines. Shopee cung cấp các sản phẩm từ điện tử, thời trang, đồ gia dụng đến thực phẩm và mỹ phẩm, với nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn và dịch vụ giao hàng nhanh chóng.

5. Lazada

• Mô hình: B2C và C2C
• Quốc gia: Singapore
• Mô tả: Lazada là một nền tảng thương mại điện tử lớn khác tại Đông Nam Á, thuộc sở hữu của Alibaba Group. Lazada cung cấp các sản phẩm đa dạng từ quần áo, đồ điện tử, cho đến các mặt hàng tiêu dùng khác. Lazada nổi bật với các chiến lược tiếp thị sáng tạo và chương trình khuyến mãi lớn.

6. Etsy

• Mô hình: C2C
• Quốc gia: Mỹ
• Mô tả: Etsy là nền tảng thương mại điện tử chuyên cung cấp các sản phẩm thủ công, hàng hóa độc đáo, sản phẩm sáng tạo và đồ vintage. Etsy kết nối các người bán là các nghệ nhân và nhà thiết kế với khách hàng muốn tìm các sản phẩm độc đáo và khác biệt.

7. Walmart

• Mô hình: B2C
• Quốc gia: Mỹ
• Mô tả: Walmart là một trong những chuỗi bán lẻ lớn nhất thế giới, và đã chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình thương mại điện tử. Walmart cung cấp một loạt các sản phẩm, từ thực phẩm, quần áo đến đồ điện tử và gia dụng. Công ty này cũng phát triển dịch vụ giao hàng trực tuyến và ứng dụng mua sắm qua điện thoại.

8. Flipkart

• Mô hình: B2C
• Quốc gia: Ấn Độ
• Mô tả: Flipkart là nền tảng thương mại điện tử lớn nhất ở Ấn Độ, chuyên cung cấp các sản phẩm điện tử, thời trang, sách và đồ gia dụng. Flipkart còn cung cấp dịch vụ thanh toán qua PhonePe, một ứng dụng thanh toán di động phổ biến tại Ấn Độ.

9. Rakuten

• Mô hình: B2C và C2C
• Quốc gia: Nhật Bản
• Mô tả: Rakuten là một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất tại Nhật Bản, cung cấp các sản phẩm đa dạng từ đồ điện tử đến thực phẩm và dịch vụ tài chính. Rakuten cũng cung cấp các dịch vụ khác như Rakuten Pay, dịch vụ thanh toán di động, và Viber, ứng dụng nhắn tin phổ biến.

10. JD.com

• Mô hình: B2C
• Quốc gia: Trung Quốc
• Mô tả: JD.com là một trong những công ty thương mại điện tử lớn nhất tại Trung Quốc, chuyên cung cấp các sản phẩm từ điện tử, máy tính, đồ gia dụng đến thực phẩm. JD.com nổi bật với mô hình giao hàng nhanh chóng và dịch vụ khách hàng xuất sắc.

11. Tiki

• Mô hình: B2C
• Quốc gia: Việt Nam
• Mô tả: Tiki là một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn tại Việt Nam, chuyên cung cấp các sản phẩm từ sách, điện tử, mỹ phẩm đến thực phẩm và đồ gia dụng. Tiki nổi bật với chiến lược giao hàng nhanh và dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt.

12. Zalando

• Mô hình: B2C
• Quốc gia: Đức
• Mô tả: Zalando là nền tảng thương mại điện tử nổi tiếng tại Châu Âu chuyên cung cấp các sản phẩm thời trang và phụ kiện. Zalando cung cấp một trải nghiệm mua sắm trực tuyến với nhiều sự lựa chọn, từ các thương hiệu nổi tiếng đến các sản phẩm thiết kế độc đáo.

Các công ty trên đều đóng góp đáng kể vào sự phát triển của ngành thương mại điện tử và tiếp tục tạo ra những ảnh hưởng lớn trên thị trường toàn cầu và khu vực. Mỗi công ty có những mô hình kinh doanh khác nhau, từ B2C, B2B đến C2C, nhưng đều giúp tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm trực tuyến cho người tiêu dùng.

Tags: Di động